Gorliwa katoliczka, pisarka Zofia Kossak-Szczucka pomagała Żydom podczas drugiej wojny światowej. Jej życiorys to dobry materiał na hollywoodzki film sensacyjny. Postać polki przedstawiono podczas spotkania w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Mławie.
Wykład dotyczący życia polskiej pisarki Zofii Kossak-Szczuckiej w MBP wygłosił dr Arkadiusz Meller prodziekan i wykładowca Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Ciechanowie. Spotkanie odbyło się w środę 11 kwietnia. Wykładowca skoncentrował się przede wszystkim na okresie okupacji niemieckiej. - Podczas drugiej wojny światowej Zofia Kossak-Szczucka była świadkiem barbarzyństwa niemieckiego żołnierza. Rzecz działa się na Nowym Świecie w Warszawie. Przechadzając się tą ulicą, zauważyła Niemca, który jedną ręką podniósł właz kanalizacyjny. W drugiej zaś trzymał dziecko. Przed niemieckim żołnierzem, na klęczkach o ocalenie dziecka błagał ksiądz. Niemiec jednak wrzucił dziecko do studzienki kanalizacyjnej i zamknął właz – mówił Arkadiusz Meller. Jak dodał, to wydarzenie było dla pisarki dodatkowym impulsem do tego, aby ratować żydowskie dzieci z warszawskiego getta.
– W życiorysie Zofii Kossak Szczuckiej spotykały się wszystkie nieszczęścia Polaków z XX wieku. Całe jej życie może być kanwą scenariusza hollywodzkiego filmu sensacyjnego – zaznaczył prelegent. Jak podkreślił, Kossak-Szczucka była gorliwą katoliczką. Wskazywało na to między innymi jej codzienne uczestnictwo we mszy świętej.
Dr Meller przypomniał także krytyczne wypowiedzi Zofii Kossak-Szczuckiej na temat Żydów z okresu przedwojennego. Jednym z przykładów jest cytat z publikacji w „Prosto z mostu”, gdzie napisała: „Żydzi są dla nas istotnym i strasznym niebezpieczeństwem rosnącym z każdym dniem. Obsiedli nas jak jemioła próchniejące drzewo”. Jednak z drugiej strony, o jej pozytywnej postawie świadczą inne wypowiedzi pisarki, potwierdzone potem czynami. Na przykład ta z kolportowanego w 1942 roku Protestu wobec eksterminacji w warszawskim getcie: „W getcie warszawskim, za murem odcinającym od świata, kilkaset tysięcy skazańców czeka na śmierć. (…) Kto milczy w obliczu mordu – staje się wspólnikiem mordercy. Kto nie potępia – ten przyzwala. Zabieramy przeto głos my, katolicy - Polacy”.
Podczas niemieckiej okupacji pisarka była zaangażowana w pracę konspiracyjną, redagowała prasę podziemną, była współredaktorką pierwszego podziemnego pisma „Polska żyje”. W 1942 powstał z jej inicjatywy Tymczasowy Komitet Pomocy Żydom, który był zalążkiem Rady Pomocy Żydom (Żegota), która została powołana do życia w grudniu 1942 r.
Żegota zapewniała schronienie żydom, niosła im pomoc materialną i opiekę lekarską. Częstą praktyką było także wyrabianie fałszywych dokumentów dla Żydów ukrywających się poza gettem. W 1943 r. Kossak-Szczucka została aresztowana. Trafiła do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, skąd później przewieziono ją do warszawskiego Pawiaka. Została skazana na śmierć. W 1944 roku udało się ja uwolnić – dzięki staraniom władz polskiego podziemia. Potem wzięła udział w powstaniu warszawskim.
Po zakończeniu wojny komunistyczne władze zmusiły ją do emigracji. Wraz z mężem wyjechała do Anglii. Do naszego kraju wróciła w 1957 roku. Zmarła 9 kwietnia 1968 roku w Bielsku-Białej.
Za swoją działalność w czasie wojny odznaczona została medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.
Warto przypomnieć, że pisarka była wnuczką malarza Juliusza Kossaka. W okresie międzywojennym Zofia Kossak-Szczucka napisała sporo powieści historycznych, m.in. trylogię „Krzyżowcy”, „Król trędowaty”, „Bez oręża”, a także książki poświęcone Śląskowi (m.in. „Nieznany kraj”, „Wielcy i mali”). Tworzyła też publikacje dla dzieci i młodzieży oraz hagiografię („Szaleńcy Boży”).
Robert Bartosewicz
Komentarze (0) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Dodaj komentarz Odśwież
Dodawaj komentarze jako zarejestrowany użytkownik - zaloguj się lub wejdź przez