Ogólnopolska konferencja naukowa poświęcona Stanisławowi Grzepskiemu i premiera nowej „Geometrii”

Już 5 grudnia w Mławie wydarzenie wyjątkowe, zwłaszcza dla miłośników nauki, badaczy historii i bibliofili. Wykładowcy z kilku znaczących polskich ośrodków akademickich przyjadą do naszego miasta, by wziąć udział w konferencji naukowej z okazji 500-lecia urodzin Stanisława Grzepskiego. W jej trakcie swoją premierę będzie miało nowe, tegoroczne wydanie słynnej „Geometrii” Grzepskiego. To unikalne w skali kraju wydarzenie będzie miało charakter otwarty – zapraszamy wszystkich zainteresowanych!

Ogólnopolska konferencja naukowa z okazji 500-lecia urodzin Stanisława Grzepskiego (1524-2024) „W mieście Mława, gdzie (…) pisaliśmy”. Stanisław Grzepski (1524-1570): życie i dzieło w pięćsetną rocznicę urodzin odbędzie się w czwartek 5 grudnia 2024 r. w Sali na Dachu Miejskiego Domu Kultury w Mławie. Wydarzenie rozpocznie się o godz. 10:00. W jego trakcie, w dwóch blokach tematycznych, swoje referaty poświęcone wybitnemu humaniście renesansowemu rodem z Grzebska zaprezentują prelegenci z Państwowej Akademii Nauk Stosowanych im. Ignacego Mościckiego w Ciechanowie, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i Biblioteki Publicznej m. st. Warszawy. Ich wystąpienia będą poświęcone zarówno realiom Mławy, Mazowsza, Rzeczpospolitej i Europy czasów Grzepskiego, jak też samemu autorowi, jego życiu, dorobkowi i inspiracjom.

Podczas konferencji będzie miało miejsce także wyjątkowe dla polskiej nauki wydarzenie wydawnicze: premiera nowego wydania słynnej „Geometrii” Stanisława Grzepskiego – czyli pierwszego polskojęzycznego podręcznika tej dyscypliny nauki – w uwspółcześnionej, uproszczonej pisowni, dzięki której czytelnicy niemający wcześniej styczności z literaturą staropolską i renesansową bez problemu odczytają to wiekopomne dzieło. Zainteresowani uczestnicy konferencji będą mogli także otrzymać po bezpłatnym egzemplarzu publikacji (liczba książek ograniczona).

Dodatkowymi atrakcjami dla uczestników konferencji będą prezentacja filmu mławskiej młodzieży o Stanisławie Grzepskim oraz poświęcona bohaterowi wystawa, przygotowane dzięki życzliwości Ewy Luks z I Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Wyspiańskiego w Mławie.

Szczegółowy program czwartkowej konferencji przedstawia się następująco:
10:00 Powitanie uczestników
10:20 Sesja I: Mława, Mazowsze, Rzeczpospolita, Europa Grzepskiego
Leszek Zygner (PANS), „Grzebsk i Mława w czasach Stanisława Grzepskiego”
Maciej Zdanek (Archiwum UJ), „Uniwersytet Krakowski w czasach Stanisława Grzepskiego. Ludzie, idee, problemy”
Beata Maria Gaj (WNH UKSW), „Śląskie inspiracje Stanisława Grzebskiego”
Janusz Małłek (WH UMK), „Sytuacja religijna w Prusach Książęcych w latach pobytu Stanisława Grzepskiego w Królewcu w latach 1551-1553 (Spór osiandrowski)”
11:40 Pytania i dyskusja
12:00 Prezentacja filmu mławskiej młodzieży o Stanisławie Grzepskim
12:15 Promocja Geometrii Stanisława Grzepskiego
12:30 Przerwa na kawę
13:00 Sesja II: Stanisław Grzepski i jego dzieło
Dominika Łucja Budzanowska-Weglenda (WNH UKSW), „Starożytni pisarze greccy i rzymscy w De multiplici siclo et talento hebraico Stanisława Grzepskiego”
Waldemar Linke, „Biblia Stanisława Grzepskiego” (WT UKSW)
Tomasz Pawlikowski (Biblioteka Publiczna m. st. Warszawy), „Stanisław Grzepski (1524-1570) a renesansowy problem życia godnego”
Julia Krauze (WNH UKSW), „Problematyka czasu w De multiplici siclo et talento hebraico Stanisława Grzepskiego”
14:30 Pytania i dyskusja

Współorganizatorami konferencji są Miasto Mława i Samorząd Województwa Mazowieckiego, natomiast jej partnerami – Państwowa Akademia Nauk Stosowanych im. Ignacego Mościckiego w Ciechanowie i Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.

Przypomnijmy: Stanisław Grzepski (uwspółcześniona wersja nazwiska: Grzebski) (1524-1570) urodził się w Grzebsku koło Mławy (północne Mazowsze). Był bardzo znanym matematykiem i filologiem. W 1567 r. uzyskał profesurę królewską w Akademii Krakowskiej; był znawcą języków: greckiego, łacińskiego i hebrajskiego oraz kultury antycznej. W poglądach na świat reprezentował wczesnorenesansowy humanizm, a swój stosunek do religii kształtował pod wpływem poglądów głoszonych przez Erazma z Rotterdamu. Główne i najobszerniejsze jego dzieło – „De multiplici sicli et talento hebraico” (1568) – było poświęcone zagadnieniom metrologii starożytnej. Jest także autorem pierwszej polskiej książki technicznej „Geometria, To iest Miernicka Nauka, po Polsku krótko napisana z Græckich y z Lacińskich Ksiąg” (1566), obejmującej wykład geometrii euklidesowej oraz zasady praktycznego miernictwa [na podst.: Encyklopedia PWN, encyklopedia.pwn.pl]. Obecnie Stanisław Grzebski patronuje jednej z mławskich ulic.

Rok 2024 jest obchodzony w Mławie i na Mazowszu jako Rok Stanisława Grzebskiego.

Krzysztof Napierski